Verandering biedt kansen
Home / Nieuws / Bedrijfsoverdracht IB-onderneming: dit moet je fiscaal vooraf regelen
Bij de bedrijfsoverdracht van een IB-onderneming komt het een en ander kijken. Je moet keuzes maken over bijvoorbeeld nu of later belasting betalen, checken of er een desinvesteringsbijtelling is, nagaan wat je me vrijgekomen reserves wilt en kunt, enzovoort.. Een verkeerde keuze kan je geld kosten of je opvolger in een lastige positie brengen. Ontdek wat je als ondernemer vooraf moet regelen om je bedrijfsoverdracht IB-onderneming slim en fiscaal verantwoord te organiseren.
Bij de overdracht van een IB-onderneming kan het zijn dat je onderneming meer waard is dan de fiscale boekwaarde. Je realiseert dan fiscale winst door bijvoorbeeld stille reserves in vermogensbestanddelen en/of goodwill in de onderneming. Over die ‘stakingswinst’ betaal je inkomstenbelasting in box 1. Je kunt ervoor kiezen om die belastingsom direct af te rekenen met de Belastingdienst of door te schuiven.
Bij afrekenen betaal jij direct belasting over de stakingswinst. Dat lijkt in eerste instantie wellicht nadelig. Echter, bij afrekenen verkoop je tegen de economische marktwaarde, terwijl jouw boekwaarde door afschrijvingen lager is. De opvolger zet die hogere waarde op zijn balans en mag over die hogere waarde afschrijven. Dat geeft hem belastingvoordeel, waardoor het zo kan zijn dat hij bereid is om meer te betalen dan wanneer hij jouw lagere boekwaarde zou moeten overnemen.
Afrekenen kan bijvoorbeeld interessant zijn als je:
Bij doorschuiven betaal je als verkoper géén belasting bij de bedrijfsoverdracht IB-onderneming. Je voorkomt dus directe heffing, maar je opvolger neemt jouw (lagere) fiscale boekwaarde en jouw (toekomstige) belastingclaim over en dat beperkt zijn afschrijvingsruimte. Dat kan de verkoopprijs drukken.
Doorschuiven kan bijvoorbeeld interessant zijn als je niet gelijk belasting wilt betalen, omdat:
Let op! Doorschuiven kan alleen als je opvolger minstens 36 maanden meewerkt in de onderneming.
Kies je voor direct ‘afrekenen’ bij bedrijfsoverdracht van een IB-onderneming, dan kun je fiscaal voordeel behalen met onder andere de stakingsaftrek, de mkb-winstvrijstelling en het inleggen in een (stakings)lijfrente.
Kies je bij bedrijfsoverdracht van jouw IB-onderneming voor direct afrekenen met de Belastingdienst, dan kun je in aanmerking komen voor stakingsaftrek. Deze bedraagt in 2025 € 3.630. Je kunt gebruikmaken van de stakingsaftrek als je stakingswinst € 3.630 of hoger is en je mag dan € 3.630 van de stakingswinst aftrekken.
Bij direct afrekenen voor de overdracht van jouw IB-onderneming heb je in het stakingsjaar ook recht op de mkb-winstvrijstelling (12,7% in 2025). Je draagt dan belasting af over een lager bedrag. Maar let op: in 2025 wordt je belastingvoordeel niet meer berekend tegen je hoogste tarief, maar maximaal tegen het belastingtarief van de eerste schijf in box 1 van 37,48%.
Ook kun je bij direct afrekenen – onder voorwaarden – belasting over de stakingswinst (deels) uitstellen. Dit door een premie te betalen voor een stakingslijfrente of door premies te storten op een lijfrentespaarrekening of lijfrentebeleggingsrecht. De lijfrentepremie komt dan in aftrek op de belaste winst. Pas wanneer je in de toekomst uitkeringen uit die lijfrente ontvangt (bijvoorbeeld als aanvulling op je pensioen), betaal je daar als overdrager inkomstenbelasting over.
Bij doorschuiven van belastingbetaling bij de bedrijfsoverdracht van een IB-onderneming is het voordeel minder concreet in regelingen, maar zit het vooral in uitstel van belastingheffing en in de liquiditeitsruimte die dit geeft.
Bij doorschuiven betaal je nu geen inkomstenbelasting over de stakingswinst. Dit voorkomt een grote belastingaanslag op het moment van overdracht.
Doordat jij geen belasting hoeft te betalen, blijft er meer geld beschikbaar om de overdracht te financieren of te investeren in het bedrijf. Dit vergroot de kans op een succesvolle voortzetting.
Bij doorschuiven kan – onder voorwaarden – ook de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) gelden. Dit beperkt de heffing van schenk- of erfbelasting, wat extra voordeel biedt bij overdracht binnen de familie.
Doorschuiven is vooral handig als continuïteit belangrijk is, bijvoorbeeld bij overdracht aan kinderen die al minimaal 36 maanden meewerken. Je houdt de belastingclaim in stand, maar voorkomt liquiditeitsproblemen bij de opvolger.
Goed om te weten: Verkoop je de onderneming aan een natuurlijk persoon en blijft die de koopsom schuldig? Dan kun je – onder voorwaarden – maximaal 10 jaar renteloos uitstel van betaling aanvragen voor de inkomstenbelastingclaim over de stakingswinst die betrekking heeft op de overdracht van vermogensbestanddelen (zoals onroerend goed, machines, voorraad, bedrijfsauto’s en goodwill). Daarbij moet je jaarlijks aflossen in gelijke delen en een zekerheid stellen (bijvoorbeeld een hypotheekrecht, pandrecht of bankgarantie).
Heb je in de afgelopen 5 jaar bedrijfsmiddelen gekocht waarvoor je investeringsaftrek kreeg? Dan moet je die mogelijk deels terugbetalen als je ze overdraagt bij de bedrijfsoverdracht van je IB-onderneming. De desinvesteringsbijtelling geldt als je in een kalenderjaar door bedrijfsoverdracht voor meer dan een bepaald bedrag (€ 2.900 in 2025, € 2.800 in 2024) desinvesteert. De Belastingdienst stelt de hoogte van de bijtelling per bedrijfsmiddel vast op basis van het percentage van de investeringsaftrek die je destijds voor het bedrijfsmiddel genoot en past dit toe op de huidige overdrachtsprijs.
Bij staking kunnen opgebouwde reserves vrijvallen. Dit wordt dan belast als winst. Echter, dat wat vrijkomt aan Fiscale Oudedagsreserve (FOR) mag je – onder voorwaarden – gebruiken als lijfrente-inleg. Je mag het dan aftrekken als lijfrentepremie, waardoor je over dat deel nu geen belasting betaalt. Je bent er pas belasting over verschuldigd op het moment dat de lijfrente uitkeert (meestal tijdens je pensioen, mogelijk dan tegen een lager tarief).
Gaat er bij de bedrijfsoverdracht IB-onderneming ook onroerend goed over? Dan moet je opvolger mogelijk 10,4% overdrachtsbelasting betalen. Maar er is – onder voorwaarden – vrijstelling van overdrachtsbelasting mogelijk.
Bij overdracht binnen de familie kan voor onroerend goed een vrijstelling voor overdrachtsbelasting gelden. De voorwaarden:
Vrijstelling van overdrachtsbelasting bij bedrijfsoverdracht van een IB-onderneming met onroerend goed kun je ook bereiken door als bedrijfsoverdrager nog niet volledig over te dragen maar eerst een samenwerkingsverband aan te gaan met je opvolger.
Je brengt dan je onderneming met onroerende zaken in een vennootschap onder firma (vof) of commanditaire vennootschap (cv). Als je te zijner tijd de samenwerking stopt en jouw aandeel overdraagt aan de ander geldt een overdrachtsbelastingvrijstelling voor de toedeling van de onroerende zaak aan de oorspronkelijke inbrengers. Let op: de vrijstelling geldt alleen als het bewuste pand bij de start van de samenwerking ook al vrijgesteld was van overdrachtsbelasting.
Schenk je je onderneming of verkoop je onder de waarde? Dan moet je opvolger schenkbelasting betalen. De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) kan een vrijstelling bieden, maar alleen als het gaat om ondernemingsvermogen.
Tip: Leg bedrijfsopvolging ook vast in je testament, fiscaal en juridisch. Een schenking kan namelijk gevolgen hebben voor de legitieme portie van je andere kinderen.
En door je onderneming via een legaat aan je bedrijfsopvolger na te laten bij je overlijden, ontvangt de bedrijfsopvolger de onderneming als ‘erfrechtelijke verkrijging’. Dan is die nalatenschap niet belast met overdrachtsbelasting. Dat geldt ook als je bepaalt dat de bedrijfsopvolger een bedrag moet betalen aan de andere erfgenamen (bijvoorbeeld je kinderen), zodat iedereen een eerlijk deel krijgt.
Kijk voor meer informatie ook eens op de pagina ‘Erfbelasting en schenkbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling’ van de Belastingdienst.
Er zijn flink wat to do’s en to checks voor een bedrijfsoverdracht IB-onderneming. Hoe je alles het beste kunt inrichten en welke fiscale voordelen je kunt benutten verschilt per ondernemer en onderneming. Voorbereiden voor een bedrijfsoverdracht begint daarom doorgaans al 5 jaar vóór de uiteindelijke overdracht. Laat je begeleiden door een professional, zodat je keuzes goed kunt afwegen en alles juridisch en fiscaal sterk vastlegt.
Ontdek ons kennisdossier ‘Strategische keuzes’ over bedrijfsoverdracht.
Bron: SRA
Actueel
Special Miljoenennota 2026 – De voorgestelde maatregelen
Nieuwe wet versterkt bescherming medewerkers bij faillissement
Dringend advies AWVN: beoordeel je cafetaria- en uitruilregelingen fiscaal
Deel dit bericht
Nog niet uitgelezen?
Het demissionaire kabinet presenteerde op Prinsjesdag 2025 de Miljoenennota 2026 en dus ook het Belastingplan 2026. In onze special vind je de voorstellen van het kabinet die de komende periode in het parlement worden behandeld. De voorgestelde maatregelen gaan in per 1 januari 2026, tenzij anders vermeld. Download de Special Miljoennota 2026 TarievenAanpassingen in box […]
Ondernemers die een failliet bedrijf willen doorstarten, krijgen straks veel minder vrijheid in de keuze van medewerkers. Een nieuw wetsvoorstel verplicht hen de meeste werknemers over te nemen om misbruik van faillissementsprocedures te voorkomen. We zetten op een rij wat dit betekent voor de selectie van personeel, de rol van de OR en de gevolgen […]
Nieuwe standpunten van de Belastingdienst zorgen voor forse fiscale gevolgen bij cafetaria- en uitruilregelingen. Werkgevers riskeren dubbele loonheffing en extra administratieve lasten als zij hun regelingen niet opnieuw beoordelen. In dit artikel lees je wat er verandert, welke uitruilvormen nog zijn toegestaan en waarom AWVN werkgevers oproept nu in actie te komen. Wat verandert er […]
Werkgevers moeten zieke medewerkers ook bij een slapend dienstverband vakantiedagen blijven vergoeden. Dat bepaalde de kantonrechter onlangs, met mogelijk tienduizenden euro’s extra kosten tot gevolg. In dit artikel lees je hoe Europees recht daarbij zwaarder weegt dan de Nederlandse wet én welke financiële risico’s werkgevers lopen. Europese regels wegen zwaarder dan nationale wetgeving Volgens artikel […]
Ben je eigenaar van maatschappelijk vastgoed? Of houd je je bezig met het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed zoals scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen, sportaccommodaties of monumenten? Onder voorwaarden kun je dan gebruikmaken van de DUMAVA-subsidie. De subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten om te verduurzamen. Het doel: energie besparen […]
© 2025 - Stolwijk Kennisnetwerk