Internationale aspecten van het wetsvoorstel “Wet aanpassing fiscaal kwalificatiebeleid rechtsvormen”

Op 29 maart 2021 is een wetsvoorstel uitgebracht inzake een herziening van de Nederlandse classificatieregels voor bepaalde (buitenlandse) rechtsvormen. Heeft de wijziging betrekking op een rechtsvorm die deel uitmaakt van je vennootschappelijke structuur, dan kan dit aanzienlijke gevolgen met zich meebrengen.

Het voorstel is om de wetswijzigingen per 1 januari 2022 in werking te laten treden.

In dit artikel gaan wij met name in op de internationale aspecten van het wetsvoorstel.

Nederlandse commanditaire vennootschap (CV)

De huidige fiscale wetgeving maakt verschil tussen de besloten CV en de open CV. Er is sprake van een open CV als toetreding of vervanging van commanditaire vennoten plaats kan vinden zonder toestemming van alle vennoten. Is voor die toetreding of vervanging wel de goedkeuring van alle vennoten vereist, dan is de CV besloten. Een open CV is fiscaal niet transparant en zelfstandig belastingplichtig voor de heffing van vennootschapsbelasting.

Op grond van het wetsvoorstel zijn alle commanditaire vennootschappen per 1 januari 2022 fiscaal transparant. Het hierboven genoemde toestemmingsvereiste vervalt. De huidige open CV is vanaf die datum dus niet meer zelfstandig onderworpen aan de heffing van vennootschapsbelasting.

De open CV wordt geacht te zijn opgehouden in Nederland en belastbare winst te genieten. Het gevolg is dat bij de nu zelfstandig belastingplichtige CV, een verplichte fiscale afrekening voor de heffing van vennootschapsbelasting plaatsvindt over alle aanwezige stille reserves, fiscale reserves en goodwill.

De commanditaire vennoten in de open CV worden geacht per 1 januari 2022 hun aandeel in de open CV te hebben vervreemd tegen de waarde in het economische verkeer. Dit kan leiden tot een verplichte afrekening in de inkomstenbelasting (box 1 of box 2) of vennootschapsbelasting. Vanaf dat moment worden zij rechtstreeks, voor hun aandeel in de winst van de CV, in de heffing van inkomsten- of vennootschapsbelasting betrokken.

Het is onder voorwaarden mogelijk de belastingheffing, als gevolg van het vervallen van de vennootschapsbelastingplicht van de open CV, te voorkomen.

De wijziging heeft dus gevolgen als je in je structuur een Nederlandse open CV hebt.

CV-achtige buitenlandse rechtsvormen

Door het naar huidig fiscaal recht voor de CV geldende toestemmingsvereiste, worden CV-achtige buitenlandse rechtsvormen voor Nederlandse fiscale doeleinden als zelfstandig belastingplichtig aangemerkt, terwijl ze in de staat van vestiging mogelijk als fiscaal transparant (niet-zelfstandig belastingplichtig) worden gezien. Deze kwalificatieverschillen tussen het Nederlandse systeem en buitenlandse belastingstelsels kunnen leiden tot hybride mismatches. Gevolg kan zijn dat er dubbele belastingheffing optreedt of dat het resultaat van de betreffende rechtsvorm helemaal niet belast wordt.

Volgens het wetsvoorstel wordt iedere CV op 1 januari 2022 fiscaal transparant. Het gevolg hiervan kan zijn dat CV-achtige buitenlandse rechtsvormen, die op dit moment in Nederland als zelfstandig belastingplichtig worden behandeld, fiscaal transparant worden op basis van de nieuwe Nederlandse regels. De hiervoor besproken gevolgen zijn dan van toepassing, met name een verplichte fiscale afrekening voor de heffing van vennootschapsbelasting die plaatsvindt over alle aanwezige stille reserves, fiscale reserves en goodwill.

Fonds voor gemene rekening

In een fonds voor gemene rekening (FGR) brengen participanten vermogen bij elkaar om dit gezamenlijk te beleggen. Een fonds voor gemene rekening heeft een beheerder, een bewaarder en ten minste twee participanten. Onder het huidige fiscale regime bestaat verschil tussen een open en een besloten fonds voor gemene rekening. De open variant is zelfstandig belastingplichtig voor de heffing van vennootschapsbelasting, de besloten variant is fiscaal transparant en dus niet zelfstandig belastingplichtig voor de heffing van vennootschapsbelasting. Voor het verschil in fiscale kwalificatie is relevant of de bewijzen van deelgerechtigdheid in het FGR al dan niet vrij verhandelbaar zijn. In geval van vrije verhandelbaarheid is er sprake van een open zelfstandig belastingplichtig fonds voor gemene rekening. Als voor vervreemding van participaties niet de toestemming van alle deelgerechtigden is vereist, is er sprake van vrije verhandelbaarheid.

Anders dan voor de CV bepaalt het wetsvoorstel dat het open fonds voor gemene rekening blijft bestaan. De fiscale definitie van het open fonds voor gemene rekening wordt echter aangepast. Als een op dit moment bestaand open fonds voor gemene rekening niet aan de nieuwe fiscale definitie voldoet, vervalt de huidige vennootschapsbelastingplicht. Het fonds voor gemene rekening wordt dan net als de open CV fiscaal transparant. Gevolg van deze transparantie is onder andere dat het fonds voor gemene rekening vennootschapsbelasting dient af te rekenen over al haar stille reserves, fiscale reserves en eventuele goodwill.

De nieuwe definitie voor het FGR in het wetsvoorstel luidt, dat een open fonds voor gemene rekening tegen uitreiking van bewijzen van deelgerechtigdheid vermogen bijeenbrengt om dit collectief te beleggen en waarbij:

1. de bewijzen van deelgerechtigdheid worden verhandeld op een gereglementeerde markt als bedoeld in artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht of een daarmee vergelijkbaar handelsplatform, òf
2. het fonds voor gemene rekening de verplichting heeft tot inkoop van eigen deelnemingsrechten en
3. er geen sprake is van een familiefonds.

Voor het open fonds voor gemene rekening en de participanten kent het wetsvoorstel geen fiscale faciliteiten voor uitstel van belastingheffing, zoals die wel gelden voor de open CV.

Gevolgen kunnen ook optreden voor een buitenlandse rechtsvorm die vergelijkbaar is met het fonds voor gemene rekening.

Buitenlandse rechtsvormen zonder vergelijkbare Nederlandse rechtsvorm

In de wet op de vennootschapsbelasting is geregeld wie binnenlands belastingplichtigen zijn in Nederland voor de vennootschapsbelasting. Dit zijn naar Nederlands recht opgerichte vennootschappen en kunnen ook naar buitenlands recht opgerichte vennootschappen zijn, indien deze in Nederland zijn gevestigd.

In de wet op de vennootschapsbelasting is tevens geregeld wie buitenlands belastingplichtigen zijn in Nederland. Naar buitenlands recht opgerichte lichamen, die niet in Nederland zijn gevestigd en Nederlands inkomen genieten, worden als buitenlands belastingplichtigen aangemerkt. Nederlands inkomen wordt bijvoorbeeld genoten als er in Nederland werkzaamheden worden verricht door middel van een vaste inrichting of bij exploitatie van in Nederland gelegen vastgoed.

De Nederlandse kwalificatie van buitenlandse rechtsvormen vindt thans plaats volgens de rechtsvormvergelijkingsmethode: door de kenmerken van de buitenlandse rechtsvorm te vergelijken met de Nederlandse. Deze wordt dan op dezelfde fiscale wijze behandeld. Tot op heden publiceert de Nederlandse belastingdienst jaarlijks een overzicht van buitenlandse rechtsvormen en de afweging daarbij of deze als transparant/ niet transparant worden beschouwd. Het meest recente overzicht vind je hier.

Zoals genoemd vervalt het toestemmingsvereiste, zodat de beoordeling van de rechtsvormen onder het nieuwe voorstel anders kan uitvallen.

De huidige wetgeving voor kwalificatie van buitenlandse rechtsvormen voldoet niet afdoende als er geen vergelijkbare Nederlandse rechtsvorm is. In het wetsvoorstel zijn daarom twee aanvullende methoden voorgesteld bovenop de huidige rechtsvormvergelijkingsmethode:

1. Symmetrische methode. Deze methode is van toepassing op niet-vergelijkbare buitenlandse rechtsvormen die niet in Nederland gevestigd zijn. Nederland volgt in dat geval de buitenlandse behandeling voor de winstbelasting van de rechtsvorm. De rechtsvorm is dan voor Nederlandse fiscale doeleinden transparant als de entiteit in het buitenland fiscaal transparant is. Is de buitenlandse entiteit in het vestigingsland zelfstandig belastingplichtig, dan behandelt Nederland die buitenlandse entiteit ook als zelfstandig belastingplichtig.
2. Vaste methode. Deze methode is van toepassing op niet-vergelijkbare buitenlandse rechtsvormen die fiscaal in Nederland gevestigd zijn. Een dergelijke entiteit is in Nederland altijd belastingplichtig voor de heffing van vennootschapsbelasting.

Het wetsvoorstel noemt enkele voorbeelden van naar buitenlands recht opgerichte lichamen met een rechtsvorm waarvoor geen Nederlands equivalent beschikbaar is:

• de Limited Liability Partnership (LLP) opgericht naar het recht van het Verenigd Koninkrijk
• de Unlimited Company (ULC) opgericht naar Iers recht
• de Kommanditgesellschaft auf Aktien (KGaA) opgericht naar Duits recht.

Deze lichamen worden, indien zij in Nederland zijn gevestigd, bij invoering van het wetsvoorstel als binnenlands belastingplichtig voor de Nederlandse heffing van vennootschapsbelasting aangemerkt.

Hoewel in het wetsvoorstel slechts deze drie voorbeelden worden genoemd, zullen er zeker nog meer volgen.

Privacystructuren

De open CV en het fonds voor gemene rekening worden in Nederland vaak gebruikt voor privacystructuren. Door de voorgestelde wijzigingen van beide rechtsvormen is het zinvol de gevolgen in beeld te brengen als deze in jouw structuur voorkomen. Daarnaast is het raadzaam om ook direct actie te ondernemen waar nodig. Dat is ook het geval indien er sprake is van een buitenlandse rechtsvorm die vergelijkbaar is met de open CV of het fonds voor gemene rekening.

Gevolgen voor de Nederlandse belastingheffing

Het kan gebeuren dat Nederland een buitenlandse rechtsvorm als zelfstandig ziet, terwijl het andere land deze als transparant beschouwt. Deze kwalificatieverschillen kunnen leiden tot dubbele belastingheffing, maar kunnen er ook toe leiden dat er juist geen heffing plaatsvindt. Onder het nieuw voorgestelde systeem zullen deze kwalificatieverschillen zich veel minder voordoen. Wel kan dit aanzienlijke fiscale gevolgen met zich meebrengen. Wij adviseren dan ook een tijdige beoordeling.

Wil je meer informatie of heb je vragen? Neem dan contact op met:

Ricardo te Kaat, fiscalist
T   06 1127 4485
E   r.t.kaat@stolwijkkelderman.nl

Han Schut, fiscalist
T   06 1309 6076
E   h.schut@stolwijkkelderman.nl