Piloten en aftrek van studiekosten

Een opleiding tot piloot kost al snel minimaal € 75.000, maar een opleiding die het dubbele aan kosten met zich meebrengt is zeker geen uitzondering. Ook na de opleiding tot piloot zijn nog vele kosten noodzakelijk, waarbij het de vraag is of deze onder de studiekosten vallen. Te denken valt aan de kosten van oefenvluchten, van een proficiency check en de medische keuring.

Zeker de laatste maanden zijn er opvallend veel uitspraken verschenen die hierop zien en een tegenstrijdige uitkomst kennen. Hierop zal ik hierna ingaan. Ik zal eerst de aftrek van de studiekosten in zijn algemeenheid bespreken, daarna ingaan op de arresten en eindigen met een conclusie.

Scholingsuitgaven

De studiekosten komen in aftrek, voor zover het gezamenlijke bedrag hoger is dan € 250 en niet meer is dan maximaal in totaal € 15.000.

Ingeval de belastingplichtige de leeftijd van 30 jaren nog niet heeft bereikt, geldt genoemd plafond van € 15.000 niet. Vanwege de hoge kosten van de opleiding is planning waar mogelijk dus erg relevant.

Reis- en verblijfskosten komen niet voor aftrek in aanmerking, net zoals computerapparatuur.

De aftrek van studiekosten wordt mogelijk per 1 januari 2019 afgeschaft!

Arresten inzake studiekosten

Hieronder zal ik enkele meer recente arresten benoemen inzake de vraag of kosten onder de aftrekbare studiekosten vallen of juist niet. Het betreft geen volledig overzicht.

Gerechtshof Den Haag, uitspraak van 4 april 2017

In deze uitspraak betreffende het jaar 2013 waren de kosten van de medische keuring ten behoeve van het vliegbrevet, de kosten van de vlieginstructie, de theorieles ten behoeve van het vliegbrevet en de profcheck onderwerp van geschil.

Alleen de kosten van de medische keuring komen niet voor aftrek om aanmerking. De casus betrof het belastingjaar 2012. Met ingang van 1 januari 2013 is de wet aangepast. De aftrekbare studiekosten zijn vanaf 1 januari 2013 limitatief benoemd. Daardoor komen de uitgaven die verband houden met een medische keuring met ingang van 2013 waarschijnlijk niet meer voor aftrek in aanmerking omdat zij niet kunnen worden gerangschikt onder de genoemde uitgaven.

Gerechtshof Den Haag, uitspraak van 2 mei 2017

Belanghebbende wenste in 2012 de kosten van de KLM Flight Academy Recurrent Programma, de Pilots4Pilots vliegtrainingslessen, een medische keuring en een simulatorvlucht in aftrek te brengen. Uiteindelijk zijn alleen de laatste twee kosten nog in geschil, de overige kosten zijn aftrekbaar. Volgens Gerechtshof Den Haag zijn de kosten voor de simulatorvlucht aftrekbaar, maar de kosten voor de medische keuring niet omdat deze onvoldoende direct verband houden met het “leertraject”.

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, uitspraak van 30 mei 2017

In 2012 heeft belanghebbende met het oog op het behoud van de geldigheid van het vliegbrevet het E Programma gevolgd. Tot dit programma behoorden onder meer: (1) twee keer per jaar een sessie op een FNPT II (tweemanscrew), (2) één lesvlucht (1:15) op de Be58 en (3) één profcheck, af te nemen op de Be58.

Alle kosten, ook die van de medische keuring, komen voor aftrek in aanmerking.

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, uitspraak van 21 november 2017

De kosten van de jaarlijkse proficiency check komen volgens dit hof niet in aftrek. De kosten hebben meer het karakter van een bekwaamheidstest en staan te ver verwijderd van het leertraject.

Op dezelfde dag komt dit Gerechtshof in een andere casus tot de conclusie dat de kosten van 3 oefenvluchten ter behoud van vliegvaardigheden aftrekbare studiekosten vormen. Relevant was daarbij dat de vlucht onder kennis en begeleiding of toezicht van een derde plaatsvond.

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, uitspraak van 12 december 2017

In 2007 en 2008 heeft een politie ambtenaar de opleiding Private Pilot Licence gevolgd, in 2010 en de 2011 de opleiding Commercial Pilot License. Deze laatste leidt op tot professioneel piloot.

Het Gerechtshof oordeelt dat de kosten in 2007 en 2008 niet in aftrek kunnen komen, omdat geen bron van inkomen aanwezig is door het ontbreken van een voordeelsverwachting. De kosten in 2010 en 2011 kunnen wel als studiekosten in aftrek komen, omdat aannemelijk is dat de kosten zijn gemaakt met het oogmerk om inkomen te verwerven.

Gerechtshof Amsterdam, uitspraak van 22 februari 2018

In 2012 heeft belanghebbende de opleiding tot verkeersvlieger afgerond. Tot en met 2012 zijn diverse kosten gemaakt. Om zijn vliegbrevet te houden heeft belanghebbende kosten voor vlieguren gemaakt, kosten voor een medische test en een cursus Duits gevolgd.

Het Hof acht de kosten voor de vlieguren niet aftrekbaar, omdat deze niet zijn gemaakt onder toezicht van een deskundige derde. De kosten voor de medische test komen niet in aftrek omdat deze niet zien om de kennis en vaardigheden op peil te houden, maar ten doel hebben om de lichamelijke conditie te testen als zijnde geschikt voor de functie als piloot. Ook de kosten voor de Duitse cursus komen niet voor aftrek in aanmerking omdat deze te algemeen is en niet is gericht op specifieke, technische terminologie zoals te doen gebruikelijk in het beroep van piloot.

Conclusie Advocaat Generaal Niessen van 9 maart 2018

Hierboven is de uitspraak van Gerechtshof-Arnhem Leeuwarden van 30 mei 2017 opgenomen. Geconcludeerd was dat de kosten van de medische keuring in 2012 in aftrek konden komen. Tegen deze uitspraak is de staatssecretaris in cassatie gegaan. De Advocaat Generaal heeft geoordeeld dat de kosten niet onder een leertraject vallen en derhalve niet in aftrek kunnen komen.

Hoge Raad, 1 juni 2018

De Hoge Raad heeft geconcludeerd dat de aftrek van de kosten voor de medische keuring niet aftrekbaar zijn als scholingsuitgaven. Deze staan niet in een rechtstreeks verband met het leertraject.

Tussenconclusie

De vraag of diverse kosten die nodig zijn om als piloot te mogen vliegen, ook aftrekbaar zijn als studiekosten, is blijkbaar niet eenvoudig te beantwoorden. Rechtbanken en Gerechtshoven komen met tegenstrijdige uitspraken. Zeker de kosten van de medische keuring blijken een lastige hobbel. Voor de jaren tot en met 2012 is er inmiddels duidelijkheid door de uitspraak van de Hoge Raad.

Piloten en verdragen, werken buiten Nederland

Als het al gelukt is de kosten van de pilotenopleiding als fiscaal aftrekbare kosten te kwalificeren, wil dit nog niet zeggen dat de aftrek ook daadwerkelijk tot een belastingteruggave leidt. De meeste van onze cliënten werken buiten Nederland. Daarbij komt een veelvoud aan complexe situaties naar voren. Onder andere vragen als: wie is de werkgever, is er sprake van een vaste inrichting en wordt voldaan aan de 183 dagenregeling komen op. Elke situatie dient individueel te worden beoordeeld en elk specifiek belastingverdrag dient goed te worden geraadpleegd. Meestal is de conclusie dat het werkland (dus niet Nederland) het heffingsrecht heeft.

Als niet Nederland maar het werkland het heffingsrecht heeft, zal Nederland geen belasting kunnen heffen. Dat betekent ook dat de aftrek van de studiekosten niet direct kan worden geeffectueerd en dat geen teruggave van Nederlandse inkomstenbelasting zal volgen. De aftrek verschuift naar een volgend jaar, waarin opnieuw kan worden bekeken of deze dan te gelde kan worden gemaakt.

De vraag is dan of de aftrek in de toekomst nog wel kan worden benut als er inkomen is waarover Nederland wel kan heffen.

Conclusie

In de praktijk lopen wij bij piloten tegen een veelvoud van complexe regelingen aan. De studiekosten zijn daar maar een onderdeel van. Wel is dit erg belangrijk om de belastingteruggave over deze kosten alsnog te gelde te kunnen maken. Over de aftrek van studiekosten zullen nog vele arresten volgen!

Als u hierover vragen heeft, of als u geadviseerd wilt worden over een specifiek onderwerp, dan kunnen wij u daarbij behulpzaam zijn. Voor meer informatie of bij vragen kunt u contact opnemen met:

drs. R.W.M. te Kaat
0314-369111
06 – 11274485
r.t.kaat@stolwijkkelderman.nl