Accountant: cijferfetisjist of aanjager van duurzaamheid?
HBO Studenten, ze studeren af op de meest uiteenlopende thema’s. Voor accountants in spé denk je dan wellicht aan integriteit of bijvoorbeeld kwaliteitsbeheersing. Afstudeerder accountancy Victor Rieksen koos voor iets minder alledaags, zijn thema: duurzaamheid.
De keuze van Victor is bij nadere bestudering een minder vreemde dan je op het eerste gezicht zou denken. Accountancy 2.0 gaat de komende jaren, meer dan ooit, over verslaglegging rondom niet-financiële informatie. Betrachten van transparantie rondom verduurzamingsinspanningen wordt daarbij voor organisaties in rapportages eerder regel dan uitzondering. Victor onderzocht wat de rol van de accountant kan zijn rondom advisering over het rendement van energiebesparende maatregelen. Hij deed dit onder begeleiding van Joost Kelderman die met Stolwijk Kelderman, vanuit een samenwerkingsverband met De Groene Alliantie, al enige jaren een actieve rol vervult als het gaat om verduurzamen van ondernemingen in de Liemers. Joost stond samen met energiedeskundige Michiel Steerneman onder meer aan de wieg van het gesubsidieerde pilot-project EPK (Energie Prestatie Keuring), waarin de accountant, energiedeskundige en huisinstallateur samenwerken om de drempel te verlagen tot het nemen van energiebesparende maatregelen binnen bedrijven.
“Wat je niet nodig hebt, hoef je niet op te wekken”
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN), waar Victor afstudeerde, werkte aan een eigen onderzoeksproject. Victor: “De kern van dat onderzoek spitste zich toe op de vraag hoe bedrijven aan de hand van collectieve inspanningen op een lucratieve wijze samen energie konden opwekken. En dit naar behoefte konden verdelen om te komen tot CO2-reductie. Gaandeweg mijn onderzoek werd ik mij ervan bewust dat energie besparen een essentiële eerste stap is om te komen tot energetische verduurzaaming. Na besparen is het zelfs mogelijk dat verduurzamingsmaatregelen niet meer nodig zijn. Kort gezegd, wat je niet nodig hebt hoef je vervolgens ook niet collectief op te wekken. Anderzijds is het ook mogelijk dat door energiebesparing verduurzamingsmaatregelen minder rendabel worden. Besparing en collectief opwekken van energie gaan hand in hand.”
Joost Kelderman vult Victor aan: “De eerste horde die genomen moet worden is dus energiebesparing. Als ondernemer wil je dat natuurlijk ook wel, vooral als je binnen vijf jaar mag rekenen op rendement. Nu konden bedrijven hierin vrijwillig begeleid worden via de EPK, ware het niet dat in de loop van 2018 duidelijk werd dat de Wet Milieubeheer vanaf 2019 middels de informatieplicht op handhaving kon rekenen. Nu moeten organisaties voor 1 juli 2019 via een digitaal loket melding maken van hun energieverbruik en energiebesparende maatregelen.” (Dit loket was medio maart 2019 echter nog niet geopend, red.)
Project Regie op energie
Zowel Victor als Joost vinden dat de overheid organisaties wat meer ruimte zou moeten geven. Met een loket, dat gedurende de helft van het aangiftetijdvak gesloten is geweest, is volgens hen de kans van slagen te klein. Om die te vergroten wordt nu, na de pilot van de EPK, een tweede gesubsidieerd proces ingeluid genaamd ‘Regie op Energie’. Joost: “Het is belangrijk dat de gemeenten in de Liemers zich nu zelf als eerste achter het proces scharen en deelnemen. Daarmee geven zij ondernemers in de regio immers het goede voorbeeld.” Het is de bedoeling om (mede) aan de hand van een drietal bijeenkomsten ongeveer 100 Liemerse organisaties te laten aansluiten. Victor: “Met hun deelname voldoen zij ook direct aan de wettelijke informatieplicht. Stolwijk Kelderman doet met het pand in Zevenaar ook mee.”
Ook met het, niet in de Liemers gelegen, pand in Doetinchem wordt deelgenomen. “We willen zoveel mogelijk ervaring opdoen en zo onderzoeken waar de behoeften van onze klanten liggen als het gaat om bijvoorbeeld het berekenen van rendement of de verslaglegging van niet-financiële informatie. Dat stelt ons in staat hen beter te kunnen begeleiden. Dat we nu actief bezig zijn met advisering rondom rendement verhogende energiebesparing draagt voor ons en onze klanten bij aan een goede voorbereiding op de toekomst, aldus Victor.”
Achtergrond: wet milieubeheer (1993) en informatieplicht (2019)
Ga je even mee terug in de tijd? Naar het jaar 1993 om precies te zijn. Op 1 maart van dat jaar werd de Wet Milieubeheer van kracht. Een wet die bedrijven onder andere wijst op de verplichting energiebesparende maatregelen te treffen, mits deze binnen vijf jaar terugverdiend kunnen worden. Tot heden werd deze wet niet tot nauwelijks gehandhaafd. Met de komst van de informatieplicht, van kracht per 1 juli van dit jaar is daar verandering in gekomen. Op last van mogelijke boetes wordt het voor bedrijven, die per jaar gelijk aan of meer dan 50.000 kWh elektriciteit en/of 25.000 m3 aan aardgas(equivalent) verbruiken, nu ineens noodzaak een opgave te doen van hun energieverbruik. Bedrijven ontvangen aan de hand van ingevulde vragenlijsten een Erkende Maatregellijst (EML), waarin opgesomd wordt welke energiebesparende maatregelen binnen vijf jaar per branche/activiteit terugverdiend kunnen worden. Deze maatregelen moeten vervolgens getroffen worden.Oog op de toekomst
Joost besluit: “In de politiek wordt alweer gesproken over toekomstige andere belastingmaatregelen, zoals de CO2-heffing voor de industrie. Een belastingwet waar ook nog wel wat hordes genomen zullen moeten worden. Zo vraag ik mij af hoe de overheid die CO2-belasting gaat heffen. Je weet als bedrijf immers nu niet exact hoeveel CO2 je uitstoot. Wordt dat dan een kwestie van ‘vinger in de wind’ en bezwaar maken als je onderbuikgevoel zegt dat het anders moet zijn? We zullen zien en waar nodig onze bijdrage leveren. Uiteraard met het oog op het dubbele voordeel dat energiebesparing kan hebben, zowel in financiële zin voor onze klanten, als in niet-financiële zin voor de maatschappij.”